དྲྭ་ཐོག་ནས་བོད་བསྒྱུར་ཞེས་པ་འདི་ནི། ཕྲན་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༥ བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༣༧ ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནས་སྔ་དགོང་ལས་ཞོར་དང་གུང་གསེང་ཁག་ལ་ཐད་ཀར་བསྒྱུར་འགོ་བཙུགས་པའི་ལས་ རིམ་ཞིག་ཡིན། ལས་རིམ་འདི་ག་ཚོད་བར་འགྲོ་ཐུབ་མིན་མི་ཤེས། འོན་ཀྱང་གཅིག་ནས་དབྱིན་བོད་ཡིག་སྒྱུར་ལ་དགའ་མོས་ཡོད་མཁན་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ སྲིད་པ་དང་། གཉིས་ནས་དབྱིན་བོད་སྐད་གཉིས་སྨྲ་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཚོས་མཚོན་ཀློག་པ་རྣམ་པས་ཕྲན་ གྱི་འགྱུར་ལ་གཟིགས་ཏེ། ལེགས་བཅོས་དགོངས་འཆར་ཐད་ཀར་གནང་ཐུབ་པར་བརྟེན་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་སེམས་ བཞིན་ཡོད། བསྒྱུར་གཞི་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡིན། བོད་འགྱུར་རྣམས་རགས་ཟིན་ཡིན་པས། གཞན་དུ་ལུང་འདྲེན་པ་དང་དཔྱད་གཞིར་སྤྱོད་པ། པར་སྐྲུན་བྱེད་པ། དྲྭ་ལམ་གཞན་དུ་འདྲེན་བཀོད་བྱེད་པ་སོགས་མ་གནང་རོགས། ཆུང་ཚེ་རིང་པས། གུས་འདུད་དང་བཅས།
The Dalai Lama was surrounded by a small number of monk attendants and government monk officials who served him in his personal household and his secretariat office (called the Tse ga).4 One of the most important of these was the jigyab khembo. He was a high monk official who was in charge of the Dalai Lama’s personal treasury and his three chief personal attendants.5 The jigyab khembo had a high status and was entitled to sit with the Kashag, although he usually did so only if the Dalai Lama had something to say to the Kashag or vice versa. ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་སྐུ་བཅར་ཞབས་འབྲིང་དགེ་འདུན་པ་དང་གཞུང་ཞབས་སེར་མོ་བ་ཉུང་ཤས་ཡོད་པ་དེ་ཚོས། ཁོང་གི་སྐུ་སྒེར་གཟིམ་ཆུང་དང་(རྩེ་གཟིམ་ཆུང་འགག་ཟེར་བའི་)ཡིག་ཚང་གི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད།[༤] དེ་དག་གི་ནང་ནས་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་རེད། ཁོང་ནི་མཐོ་རིམ་གཞུང་ཞབས་སེར་མོ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་སྒེར་གྱི་ཕྱག་རྫས་དང་གམ་བཅར་ཞབས་ཞུའི་དཔོན་གསུམ་[༥]ལ་གཟིགས་རྟོག་གནང་གི་ཡོད། ལས་དོན་གལ་ཆེའི་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བཀའ་ཤག་དང་མཉམ་ཚོགས་གནང་བའི་དབང་ཆ་ཡོད་ཀྱང་སྤྱིར་བཏང་ནམ་རྒྱུན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་ལ་བཀའ་གནང་དགོས་པའི་སྐབས་སམ་བཀའ་ཤག་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་སྙན་གསན་ཞུ་དགོས་སྐབས་སུ་མ་གཏོགས་ཁོང་གིས་བཀའ་ཤག་དང་མཉམ་ཚོགས་གནང་གི་མེད།
The other major monk official in the Dalai Lama’s secretariat was the lord chamberlain (tib. drönyerchemmo). He was the conduit to the Dalai Lama for such things as private petitions and requests for audiences, so although lower in rank than the jigyab khembo, he could be extremely powerful, because he controlled access to the Dalai Lama. In the period covered by this history, Phala was the influential and powerful lord chamberlain.
Also important in the Dalai Lama’s entourage were his senior and junior tutors (and their assistants). They had constant access to the Dalai Lama and were also influential. Ling Rimpoche and Trijang Rimpoche were, respectively, the senior and junior tutors during the 1950s.
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རྩེ་གཟིམ་འགག་གི་ནང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་གཞུང་ཞབས་སེར་མོ་བ་གཞན་ཞིག་ནི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་ཡིན། ཁོང་གི་ལས་འགན་ནི་སྒེར་པའི་ཞུ་རྩ་དང་མཇལ་ཁ་ཞུ་སྙན་ལྟ་བུའི་དོན་གནད་ཁག་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེར་བརྟེན་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་ལས་གོ་གནས་དམའ་ན་ཡང་ཁོང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་མཇལ་ཞུ་སྙན་འབུལ་གྱི་ལམ་ཁར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་དབང་ཤུགས་ཧ་ཅང་གིས་ཆེན་པོ་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་འདིས་ཁྱབ་པའི་དུས་ཡུན་རིང་། ཕ་ལྷ་[ཐུབ་བསྟན་འོད་ལྡན་]ནི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་ཞིང་དབང་ཤུགས་ལྡན་པའི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་རེད།
དེ་བཞིན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྐུ་འཁོར་གྱི་ནང་ནས་ཡོངས་འཛིན་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་(དང་ཕྱག་རོགས་ཚོ་)ཡང་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན། ཁོང་རྣམ་པས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱུན་དུ་མཇལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ང་གྲངས་ནང་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེ་གཉིས་རིམ་པ་བཞིན་ཡོངས་འཛིན་བགྲེས་པ་དང་གཞོན་པ་རེད།
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རྩེ་གཟིམ་འགག་གི་ནང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་གཞུང་ཞབས་སེར་མོ་བ་གཞན་ཞིག་ནི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་ཡིན། ཁོང་གི་ལས་འགན་ནི་སྒེར་པའི་ཞུ་རྩ་དང་མཇལ་ཁ་ཞུ་སྙན་ལྟ་བུའི་དོན་གནད་ཁག་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེར་བརྟེན་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་ལས་གོ་གནས་དམའ་ན་ཡང་ཁོང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་མཇལ་ཞུ་སྙན་འབུལ་གྱི་ལམ་ཁར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་དབང་ཤུགས་ཧ་ཅང་གིས་ཆེན་པོ་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་འདིས་ཁྱབ་པའི་དུས་ཡུན་རིང་། ཕ་ལྷ་[ཐུབ་བསྟན་འོད་ལྡན་]ནི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་ཞིང་དབང་ཤུགས་ལྡན་པའི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་རེད།
དེ་བཞིན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྐུ་འཁོར་གྱི་ནང་ནས་ཡོངས་འཛིན་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་(དང་ཕྱག་རོགས་ཚོ་)ཡང་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན། ཁོང་རྣམ་པས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱུན་དུ་མཇལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ང་གྲངས་ནང་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེ་གཉིས་རིམ་པ་བཞིན་ཡོངས་འཛིན་བགྲེས་པ་དང་གཞོན་པ་རེད།
A number of factors affected the Dalai Lama’s ability to wield power effectively. One of the most circumscribing factors was his physical isolation from virtually everyone in his kingdom. The Dalai Lama was cloistered in his palaces and had no informal contact outside of those immediately around him. The Dalai Lama, therefore, was dependent on information coming to him from other offices and officials, particularly those in his immediate entourage, and it actually took an active effort on the part of a dalai lama to overcome this institutionalized isolation. This problem was exacerbated by the tactics of the bureaucracy, especially the Kashag, the highest office in the Tibetan government.
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ལུང་ནུས་ལྡན་ངང་བསྒྱུར་ཐུབ་མིན་ལ་རྐྱེན་རྩ་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་གི་ཚད་བཀག་བཟོ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རྐྱེན་རྩ་གཅིག་ནི་དོན་དམ་དུ་ཁོང་རང་གི་རྒྱལ་གཞིས་ནང་གི་སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་ལས་ལོགས་བཀག་བྱས་པ་དེ་རེད། དེ་ཡང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ནི་གང་གི་ཕོ་བྲང་ནང་དབེན་པ་བསྟེན་ཏེ་བཞུགས་པས། གམ་བཅར་ཞབས་ཞུ་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་བོ་གཞན་དག་ལ་ནང་འདྲིས་མེད། དེར་བརྟེན། ཁོང་གིས་ཕྱིའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པ་གཞན་དང་ལྷག་པར་གམ་བཅར་སྐུ་འཁོར་རྣམས་ལ་བརྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དོན་དངོས་སུ་རྒྱུན་སྲོལ་དུ་ཆགས་པའི་ལོགས་བཀག་གི་བཀག་རྒྱ་འདི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཆེད་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ནུས་པ་ཆེན་པོ་འདོན་དགོས་བྱུང་ཡོད། དཀའ་ངལ་འདི་ནི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ལྷག་པར་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་མཐོ་ཤོས་བཀའ་ཤག་གིས་ཆབ་སྲིད་འཁྲབ་དུས་དེ་བས་ཀྱང་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད།
ཟུར་མཆན།
[༤] The Dalai Lama’s secretariat was small. It was headed by the lord chamberlain and staffed by sixteen tsendrön and four singga, all of whom were monk officials.
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རྩེ་གཟིམ་ཆུང་འགག་གི་ཡིག་ཚང་ནི་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན། དེའི་འགོ་འཛིན་མགྲོན་གཉེར་ཆེན་མོ་གཅིག་གི་འོག་ལས་བྱ་རྩེ་དྲུང་བཅུ་དྲུག་དང་གཟིམ་འགག་བཞི་བཅས་ཡོད་ལ་དེ་དག་ཡོངས་རྫོགས་སེར་མོ་བ་རེད།
[༥] These were the chief attendant for food (tib. söpön khembo), the chief attendant for clothes (tib. simpön khembo), and the chief attendant for rituals (tib. chöpön khembo).
འདི་དག་ནི། སྐུའི་ལྗགས་སྨིན་གསོལ་ཚིགས་ཁག་ལ་དོ་དམ་གནང་མཁན་གསོལ་དཔོན་མཁན་པོ་དང་། སྐུའི་ན་བཟའ་ཉེར་སྤྱད་ཀྱི་དོ་དམ་པ་གཟིམ་དཔོན་མཁན་པོ། ཐུགས་དམ་གཟིགས་དཔེ་དང་འཆར་འཕར་མཆོད་སྤྲིན་དོ་དམ་གནང་མཁན་མཆོད་དཔོན་མཁན་པོ་བཅས་ཡིན།
