བརྩམས་སྒྲུང་འབྲི་སྟངས་ཀྱི་མྱོང་བྱང་མདོར་བསྡུས།

 ༄༅།། བརྩམས་སྒྲུང་ནི་བྱུང་རིམ་(Plot)དང༌། མི་སྣ།(Character) ཁོར་ཡུག (Setting)
དོན་རྐྱེན། (conflict) སྙིང་དོན། (theme)བཅས་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ལྔ་ཚང་བ་ཞིག་ལ་ཟེར། དེ་ལ་མི་སྣ་དང་དོན་རྐྱེན་སོགས་མང་ཉུང་གི་ཆ་ནས་བརྩམས་སྒྲུང་ཐུང་ངུ་(Short story)དང༌། བརྩམས་སྒྲུང་འབྲིང་བ།(Novella) བརྩམས་སྒྲུང་རིང་བ་ (Novel)བཅས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། དོན་དངོས་ཡིན་མིན་གྱི་ཆ་ནས། དངོས་ཡོད་དང་བཅོས་མ་གཉིས་སུ་དབྱེ། དེ་བཞིན་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་རྣམས་འདིར་བརྗོད་པར་མི་ནུས། བརྩམས་སྒྲུང་ནི་སྙན་རྩོམ་དང་ལྷུག་རྩོམ། འཁྲབ་གཞུང༌། དཔྱད་རྩོམ་སོགས་རྩོམ་ལུས་གཞན་དག་མང་པོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པས། རྩོམ་རིག་གི་ཁྲོད་བརྩམས་སྒྲུང་ནི་སྒྱུ་རྩལ་དང་ཕན་ནུས་གཉིས་ཐད་ནས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་བརྩམས་སྒྲུང་སྤྱི་དང༌། ལྷག་པར་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲིང་བ་དང་རིང་བ་འབྲི་བར་དཀའ་ཚེགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་སྟེ།

ཡིག་འགྱུར་སྐོར།

 ༄༅། ལོ་ཙཱའམ་འགྱུར་གྱི་ལས་ཀ་ནི་རིག་གཞུང་ཕྱིར་སྤེལ་ནང་འདྲེན་དང༌། ཉམས་མྱོང་དང་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་སོགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ཞིང༌། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིག་འགྱུར་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཡོད་པ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། དེང་གི་ཡིག་འགྱུར་གྱི་གནས་སྟངས་དང་དཀའ་ཚེགས་ལ་གཞིགས་ན་སྔོན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཚོས་སྐུ་ངལ་ཇི་ཙམ་བཞེས་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོར་མཐོང་ཐུབ་ཅིང༌། ཕྱིའི་མཐུན་རྐྱེན་སྔོན་དུས་ལས་ལྡབ་འགྱུར་གྱི་ལེགས་པའི་དུས་འདིར་བློ་གསར་གཞོན་ནུ་ཚོས་རང་གི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་རྩ་བར་བཟུང་སྟེ་སློབ་གཉེར་ཐོག བློ་སྟོབས་ཆེན་པོས་ཕྱིའི་རིག་གཞུང་བོད་དུ་ནང་འདྲེན་བྱ་དགོས་པ་ནི། ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཐད་ནས་གལ་འགངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ། ནང་འདྲེན་བྱེད་སྐབས་གཙོ་བོ་མ་ཡིག་གི་ནང་དོན་ནོར་འཆུག་མེད་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཁག་མ་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་བོད་མི་སྤྱིས་ངག་ནས་བརྗོད་བདེ་བ་དང༌། གོ་བདེ་བ། རྟོགས་བདེ་བ་བཅས་འབྱུང་ཐབས་གནང་དགོས་པ་ལས། བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཡང་བོད་མིས་མི་གོ་བ་དེ་འདྲ་ཆགས་ཚེ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་དགོས་དོན་མ་བསྒྲུབས་པ་རེད། ཡིག་འགྱུར་ཚད་ལྡན་ཡོང་བར་ཉུང་མཐར་ ༡༽ སྐད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་ལྡན་པ་དང༌།

བོད་མི་རྣམས་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པ་རེད་དམ།

(སྒྱུར་རྩོམ་འདི་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་ཤོག་ཐོག་བཀོད་ཟིནཅིང་བོད་འགྱུར་འདི་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་བོད་གཞུང་མང་ཛ་དྲག་ལས་འགུལ་ཚོགས་ཆུང་གི་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་བཀོད་ཡོད།) བྷ་སེ་ཀར་ རོའེ་(Bhaskar Roy)ཡིས་བརྩམས། ཆུང་ཚེ་རིང་གིས་བསྒྱུར། བྷ་སེ་ཀར་ རོའེ་ནི་ནི་རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱལ་ནང་དུ་ལོ་རབས་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་གཞུང་ཞབས་རྒན་གྲས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ཟད་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ཐབས་བྱུས་གནད་དོན་གྱི་ཁྱད་མཁས་མི་སྣ་ཞིག་རེད། ཁོང་ཉེ་དུས་གཞུང་ཞབས་ནས་བགྲེས་ཡོལ་ཞུས་ཤིང་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྐྱར་དུ་བསམ་གཞིགས་བྱ་དགོས་པའི་བསླབ་བྱ་གནང་ཡོད། བསྒྱུར་ཡིག་འདི་sify.com/news/fullstory.php?id=14676986 དུ་སྤེལ་བའི་མ་དཔེ་གཞི་བཟུང་བསྒྱུར་བས་མ་མཐུན་པ་བྱུང་ཚེ་མ་དཔེ་དབྱིན་ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་བྱ་དགོས། རྩོམ་ཡིག་ཆ་ཚང་གཤམ་གསལ།ད་ལྟ་ནི་གསུང་རྩོམ་དེབ་ཆུང་དམར་པོ་ནས་ཚིག་དུམ་གཅིག་དྲངས་ཏེ་མི་གཞན་སྟོང་ཚོ་མང་པོའི་བསམ་ཚུལ་དང་མགོ་སྙོམ་དུ་བརྩི་བའི་ཀྲུའུ་ཞི་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་དུས་རབས་མ་ཡིན་པར།

འདི་ནི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་སྟེ་ང་ཚོ་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་དང་ནང་ཁུལ་ལྟོས་འབྲེལ། འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པས་འཛམ་གླིང་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་དུས་རབས་སུ་ཞུགས་ཟིན་པ་རེད། གནས་བབས་དེ་འདྲའི་འོག་སྐྱེ་བོ་སྒེར་རམ་ཚོགས་སྡེ་དང་ས་ཁུལ་བྱེ་བྲག་པར་"འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་"ཞེས་འགན་ཁུར་མེད་པའི་སྙོན་འཛུགས་བྱེད་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་རེད། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཤོག་མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་(༢༠༠༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༥)ཐོག་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་དྷེ་ར་ཌོན་ས་གནས་སུ་ཨལ་ཁལ་ཌ་(al-कैदा)འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་རོགས་རམ་འོག་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་སྒར་གཉེར་བཞིན་ཡོད་ལུགས་བཤད་པ་དེ་གནད་འགག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད། མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ཐོག་སྤེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་ལས་གཅིག་གི་ནང་"དེའི་ཐོག་ཁོང་ཚོས་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་བྱ་འགུལ་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་རྟེན་གཞི་ཁག་འཛུགས་ཀྱི་ཡོད་པ་སྟེ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་དྷ་རམ་ས་ལར་དམག་སྦྱོང་གི་གཞི་རྟེན་བཙུགས་པ་དང་དྲག་པོའི་གནོད་སྐྱོན་གཏོང་ཆེད་'བོད་རང་དབང་གི་འཐབ་མོ་བའི་མཐུན་ཚོགས་'ཞེས་པ་ཞིག་བཙུགས་ཡོད་"ཅེས་འཁོད་འདུག རྩོམ་ཡིག་དེའི་ནང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཏ་མིལ་སྟག་རྒོད་འཇིགས་སྐུལ་ཚོགས་པ་(Tamil Tigers (LTTE)དང་རྒྱ་ནག་གི་ནུབ་བྱང་ཤིན་ཅང་གི་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཏན་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་མཉམ་སྦྲེལ་བྱས་ཏེ་"ཕན་ཚུན་གཞོགས་འདེགས་"ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ལུགས་ཀྱང་བཀོད་ཡོད། མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་གཞན་དེའི་ནང་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ལིའུ་ཧུང་ཅི་ཞེས་པའི་སྐད་ཆ་ལུང་འདྲེན་བྱས་པའི་ནང་དུའང་གོང་བཞིན་བོད་རང་བཙན་དོན་གཉེར་བྱེད་མཁན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཨལ་ཁལ་ཌ་(al-कैदा)དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་གྱི་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པ་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འཇིགས་སྐུལ་ཚོགས་པ་དང་ཕན་ཚུན་གཞོགས་འདེགས་བྱ་རྒྱུའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བཙལ་ཏེ་"རང་གི་དྲག་པོའི་དམག་དཔུང་དང་རྗེས་སྣོན་དཔུང་སྡེར་སྦྱོང་བརྡར་ཧུར་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལུགས་"བརྗོད་འདུག ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་བོད་རང་བཙན་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཆེད་ཞི་བ་དང་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་གདོང་པ་གཉིས་ཡོད་ཚུལ་བཤད་དེ། ཁོང་གི་གཟུགས་བརྙན་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཟོ་བ་དང་འབྲེལ་ཁོང་གི་གྲོས་མོལ་གྱི་གནས་བབས་ཉམས་དམས་སུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་འཛམ་གླིང་སྤྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་འདི་རྫུན་གཏམ་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཡིན་པར་བརྩིས་ཏེ་བྲོ་བ་སྡུག་ཤོས་ཀྱི་ཟས་ལྟར་དོར་བ་ནི་བརྗོད་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་འདིང་མཁན་ཚོས། སོ་སོས་སོ་སོར་མ་འོངས་པའི་ནང་ཁུལ་གྱི་རྙོག་གྲ་ཞིག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། དེ་ཡང་རྒྱ་རིགས་དཀྱུས་མ་ཚོར་གནད་དོན་འདི་འབྲེལ་གྱི་ཕྱི་རྒྱལ་གསར་ལམ་ཁག་ལ་བལྟ་ཀློག་གི་གོ་སྐབས་ཉུང་ངུ་ལས་མེད་པར་བརྟེན། གཞུང་འབྲེལ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁོ་ནར་བརྟེན་དགོས་པས། རྒྱ་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྟངས་དེས་གྲངས་ཉུང་བོད་མི་རིགས་དང་གྲངས་མང་རྒྱ་མི་རིགས་དབར་འགལ་ཟླ་ཚབས་ཆེན་བཟོ་རྒྱུ་ངེས་པ་རེད། ཐ་ན་རྒྱ་ནག་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་འཛིན་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཚོས་ཀྱང་རྒྱ་ཧན་མི་རིགས་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་དང་བློས་འགེལ་མི་བྱེད་པའི་བྱེད་སྟངས་ལ་བཟོད་སྲན་ཐུབ་ངེས་མ་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ནས་མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་དེ་གཉིས་ནང་སྦ་གསང་དེ་ཙམ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་ལ་རྒོལ་རྡུང་ཚབས་ཆེན་བཏང་འདུག་པ་སྟེ། རྩོམ་ཡིག་དེ་གཉིས་ནང་ཡོངས་གྲགས་ཐོག་ངོས་འཛིན་དང་བཀག་སྡོམ་བྱེད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲག་སྤྱོད་པའི་ཚོགས་པས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་རང་དགར་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྟེན་གཞི་གཉེར་ས་བརྟན་པོ་རག་སྟེ། ཧ་ལམ་སྣེ་ལེན་ཟབ་རྒྱས་ཐོབ་འདྲ་ཞིག་བྲིས་འདུག བཤད་སྟངས་དེས་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་གཉིས་སྟོན་པ་སྟེ། ཀ) རྒྱ་གར་གྱིས་རང་གི་མངའ་ཁོངས་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་པར་སྐུལ་སློང་བྱེད་པ་དང་ ཁ) རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཁ་བྲལ་གཏོང་ཆེད་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་ལ་སྦྱིན་བདག་མ་བྱས་ནའང་ངན་རོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རེད། མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཤོག་ཡིན་པས་དེའི་ཐོག་ཏང་གི་ལངས་ཕྱོགས་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པ་ཀུན་གསལ་རེད་ལ། ཏང་ནི་སྲིད་གཞུང་ལས་ཀྱང་མཐོ་བ་ཡོད། རྒྱ་གར་ལ་རྒོལ་རྡུང་བཏང་བ་འདི་འགོད་ནོར་ཤོར་བ་དང་སྣང་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན་པར་ཏང་ནང་གི་ཚད་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་རིམ་པ་ནས་བསམ་གཞིགས་གཟབ་ནན་བྱས་ཏེ་ཆེད་མངགས་བྱས་པ་ཞིག་རེད། དེས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ནང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་མུ་མཐུད་གནས་འཇུག་རྒྱུར་ཁས་ལེན་བྱེད་འདོད་མེད་པའི་བརྡ་གཏོང་གི་ཡོད། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་དེ་རང་གི་ཁྲོམ་རའི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་མཐུ་ལས་འཛམ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ཨང་གསུམ་པ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་གི་དམག་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ཨང་དང་པོར་གོང་འཕེལ་སོང་བར་རློམ་སེམས་ཀྱིས་མྱོས་པའི་སྐབས་ཡིན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འཐབ་བྱུས་སློབ་སྟོན་པས་བྲིས་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གིས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་རང་གི་"མངའ་ཞབས་"སམ་"ཐུབ་ཚོད་བྱེད་ས་"གང་རུང་ཡིན། འདི་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་འཇོར་ཇེ་ བྷུ་ཤིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་པའི་ཐོག་དམག་འདྲེན་སྐབས་"ང་ཚོ་དང་མཉམ་མཐུན་བྱེད་པའམ་ཁ་གཏད་བྱེད་པ་གང་ཡིན་རུང་"ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་བསྒྲགས་པ་དེ་ལས་ཧ་ཅང་གིས་འཇིགས་སྐུལ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། རྒྱ་མི་ཚོས་ཁུང་ཙིའི་གདམས་པ་སྟེ། སྤྱི་ཚོགས་དེ་ཁྱིམ་ཚང་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། ཁྱིམ་ཚང་ནང་དུ་རྒན་པར་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུར་སྒྲིག་གཅུན་བྱེད་ཅིང༌། ནང་མི་ཚང་མས་རྒན་པར་དྲི་བ་ཁག་པོ་མ་དྲིས་པར་ཁོང་གི་བཀའ་ལ་བརྩི་ཡི་ཡོད། ཁུང་ཙིའི་ལྟ་གྲུབ་གཞི་བཟུང་བྱས་ན། ཁྱིམ་མི་རྣམས་འཛམ་གླིང་ལྟ་བུར་བལྟ་བ་ལས་དེ་ལས་ལྷག་པར་མཐོང་གི་མེད། ཁུང་ཙིའི་འདོད་ཕྱོགས་ནི་རང་ཉིད་གཙོ་བཞག་གིས་ཁྱིམ་ཚང་ལས་བརྒལ་བའི་འཛམ་གླིང་མེད་ཁུལ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་ནང་གི་དབང་བསྒྱུར་དེར་གུས་བཀུར་བྱ་རྒྱུའི་རེ་སྨོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་གསར་འཛུགས་བྱས་པའི་ཐོག་མའི་དུས་ཡུན་གང་ཙམ་རིང་ལྟ་གྲུབ་བམ་སྲིད་བྱུས་འདིས་ནུས་པ་ཐོན་ཀྱང༌། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཀྱིས་དེ་རྒྱུན་གནས་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་པར་བརྟེན། ཁུང་ཙིའི་རིང་ལུགས་ཁྱིམ་ཚང་གིས་སྒོ་དབྱེ་མ་བྱེད་ཀ་མེད་ཆགས། འོན་ཀྱང་ད་དུང་ཡང་སྙོམ་སྒྲིག་ཡག་པོ་བྱ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཚང་མ་དང་འགལ་འདས་ཀྱིས་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདེལ་དང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་ཁྱོན་ཆེ་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་པ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་ལ་གཉའ་གནོན་བྱེད་པ་ཡོངས་གྲགས་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཉེ་དུས་དྷར་ཧྥུར་(दारफुर)དང་ཛིམ་བྷབ་ཝེ་(जिम्बाब्वे)ལྟ་བུའི་བརྟན་ལྷིང་མེད་པའི་ས་གནས་སུ་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་གོ་མཚོན་ཚོང་སྐྱེལ་བྱས་པ་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིས་པར་ལེན་ཡག་པོ་བྱས་ཡོད་ཀྱང༌། ཁོང་ཚོས་དངོས་དོན་ཤེས་བཞིན་དུ་གང་ལའང་མ་ལྟོས་པར་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་པ་ནི་བཤད་ཅི་ལ་དགོས། ཁོང་ཚོས་གནད་འགག་ཏུ་བརྩི་བའི་གནས་ཚུལ་གཅིག་རང་ཡོད་པ་ནི། དེ་རིང་གི་རྒྱ་ནག་གི་ཕ་རྒན་གུང་ཁྲན་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུད་ཀྱི་བཀའ་བཀོད་གཞི་བཟུང་ཁྱིམ་ཚང་གི་སྟོབས་ཤུགས་སྤེལ་རྒྱུ་དེ་རེད། རྒྱ་ནག་དང་པ་ཀི་སི་ཋན། དེ་བཞིན་དེ་གཉིས་དང་འདྲ་བའི་ཡུལ་ལུང་ཁ་ཤས་ལ་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་ནུས་པ་དང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་ཆ་ཚང་གཞན་ལ་རེ་མི་དགོས་པར་བསྐྲུན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དེས། ཉུང་མཐར་ཡང་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པར་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་མཐུན་རྐྱེན་ལྡན་པར་འགྱུར་སྲིད་པར་ཚོད་རྩིས་བྱས་ཆོག་གི་ཡོད། འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་གོང་འཕེལ་དང་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ཁྱབ་རྒྱུར་ཁ་གཏད་གཅོག་བཞིན་པའི་དུས་འདིར་བྱེད་སྟངས་འདིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁུར་བུ་ལྗིད་དུ་བཏང་བ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་གནོད་འཚེ་ཕོག་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པའི་རྒྱ་གར་ལ། འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པར་གནས་གཞི་སྤྲད་དེ་འཇིགས་སྐུལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་རྒྱུར་སྐུལ་སློང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྙོན་འཛུགས་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་ག་ཕྱི་སློག་པའི་གནས་ཚུལ་གཅིག་སྟེ། གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་གོ་མཚོན་ནག་ཚོང་རྒྱག་པ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ནག་ཉེས་བསགས་པ་ཞིག་ཡིན་རུང༌། གཞན་ལ་ཉེས་འཛུགས་ཀྱི་དཔང་རྟགས་རྫུན་མ་བཟོ་བ་ནི་མི་གཞན་ལ་དུག་སྟེར་ཏེ་བསད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་སྡིག་ཉེས་བསགས་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་གསར་ཤོས་ཏེ། རྒྱ་གར་ལ་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་ཞ་མོ་ནག་པོ་གཡོག་པའི་སྐབས་འདིར། རྒྱ་ནག་གིས་རང་གི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་རྒྱལ་མཚམས་སུ་འཐབ་ར་བསྐྲུན་ཆེད་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པ་དང་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པར་དྲག་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དྲག་ཆས་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ཟིན་ཐོར་འཁྱུག་ཙམ་བལྟ་རྒྱུ་དེ་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འགོ་འཁྲིད་ཚོས་ཆིག་དགུ་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་དང་བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནང་རྒྱ་གར་དང་འབར་མ། ཧིན་དུ་ཉི་ཤ་ཡ་བཅས་པའི་ནང་གསར་བརྗེ་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཚུལ་དེ་དྲན་ཡག་པོ་སོས་ཡོད་ཤག་རེད། ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པ་འདི་དག་གི་འགོ་གཙོ་རྣམས་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་པའི་རུ་བསྟར་གཟིགས་འབུལ་གྱི་མཛད་སྒོར་གདན་ཞུས་ཀྱིས་གལ་ཆེའི་མི་སྣར་བརྩིས་ཏེ་ཏང་གི་ཆེས་མཐོའི་འགོ་ཁྲིད་མཐོ་ཤོས་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་བཞུགས་བཅུག་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ལོར་བྷན་ཏུང་གི་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་དང་ལྷན་དུ་"ཞི་བདེ་མཉམ་གནས་ཀྱི་རྩ་དོན་ལྔའི་"གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་རྗེས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་གྱི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པར་སྔོན་ཆད་རྒྱ་ནག་ནས་འཇབ་དམག་གི་དམག་སྦྱོང་དང་མེ་མདའ་དང་མདེའུ་ཡི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་མྱོང་ཡོད་པ་དེ་ད་དུང་མཚམས་འཇོག་བྱས་མེད། རྒྱ་ནག་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་ནས་འབར་མ་དང་བྷང་ལ་དྷེ་ཤེའི་ནགས་ཚལ་བརྒྱུད་ཨན་ ཨེསེ་ སི་ ཨན་(न्स्कं)ཤོག་ཁག་གཉིས་ཀར་དང་ཨ་སམ་གྱི་བཅིངས་འགྲོལ་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་(United Liberation Front of Assam ULFA)ཚོགས་པར་ད་ལྟའང་མེ་མདའ་དང་མདེའུ། འཕྲིན་གཏོང་འབྲེལ་མཐུད་ཡོ་ཆས་ཁག་ཐོབ་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་པས་ངེས་པར་དུ་དྲི་བ་གཞན་ཞིག་ལའང་ལན་འདེབས་དགོས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་བོད་མི་རྣམས་བོད་ནང་དངོས་གནས་སྐྱིད་པོ་ཡོད་ཚེ། ག་རེ་བྱས་ནས་བོད་མི་དེ་འདྲའི་མང་པོས་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གིས་རང་ཡུལ་བཞག་སྟེ་མ་འོངས་ཇི་བྱུང་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་སྤོ་ཡི་ཡོད་དམ། དེ་ལ་གཞིགས་ན་བོད་ནང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་གཅིག་ཡིན་པར་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་ཟེར་བ་ནི་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་ཕྱོགས་གང་ནས་ཀྱང་ཤུགས་རྐྱེན་མི་ཐེབས་པའི་གནད་དོན་ལ་ཟེར་བ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱུ་མཚན་ལྡང་ངེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རང་གི་སེམས་འཚབ་བྱེད་སའི་གནད་དོན་གཅིག་ཏུ་མཐོང་བའི་སྐབས་སུ། ཨུ་ཚུགས་ཇི་ཙམ་བརྒྱབ་ཀྱང་དེ་ནང་ཁུལ་གྱི་གནས་དོན་དུ་གྱུར་དཀའ། ཐ་ན་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བློན་ཡ་ཤུའུ་ ཧྥུ་ཀུ་ཌ་(Yashuo Fukuda)ཀྱང་མང་ཚོགས་ནང་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ཁུལ་གནད་དོན་མིན་པར་ནན་བཤད་གནང་ཞིང༌། གནང་སྟངས་དེས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིང་ཐའོ་ཡི་གདོང་པ་ཆུ་ལ་བསྐྱུར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡང་ཧུའུ་ཅིང་ཐའོ་ཡིས་དེ་དང་ལེན་བྱེད་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ། ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༦ བཟུང་ཉིན་ལྔའི་རིང་ཉི་ཧོང་ལ་གཟིགས་བསྐོར་གནང་ཞིང༌། དེར་ཁོང་དང་ཧྥུ་ཀུ་ཌ་གཉིས་ཕིང་པོང་པོ་ལོ་རྩེ་རྒྱུ་དང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་འབྲེལ་བ་"འཕུར་མཆོངས་ཆེན་པོ་"ཐུབ་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཨ་ཅང་བརྗོད་མེད་ཅིག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་གང་གི་ཐད་ཁོང་ཚོས་སྐུལ་ལྕག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་གང་གི་ཐད་མི་ཐུབ་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ས་མཚམས་ཀྱི་གནད་དོན་ནས་རྒྱ་གར་དང་ཨ་རིའི་དབར་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྡུལ་ཕྲན་ནུས་པའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན། རྒྱ་གར་གྱི་དམག་དཔུང་འཕེལ་རྒྱས་དང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་བཅས་ཀྱི་ཐད་ཁེངས་དྲེག་གི་སྤྱོད་ཚུལ་བསྟན་ཏེ་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་ལས་གཡོལ་ཐུབ་རྗེས། མཐོང་སྣང་ལ་པེ་ཅིང་གིས་ལྡི་ལི་གསར་པ་ནི་གཉོད་ཆུང་ནུས་མེད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པར་སྣང༌། འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཅད་ཐིག་དམར་པོ་བརྒལ་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་དོན་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་སྡེ་ཁག་གཉིས་ཀའི་ནང་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ཏུའང་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་ལག་རོགས་ཡོད་པ་སྨྲ་མི་དགོས་ཀྱང༌། རྒྱ་གར་ནི་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མི་མང་བས་བཟོ་བཅོས་རིང་ལུགས་པ་ཆེས་ཉུང་ཤས་དེ་དག་གིས་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན། བལྟ་སྟངས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་ཨལ་ཁལ་ཌ་(al-Qaeda)ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་ཤོག་ཁག་ལ་གནས་ཡུལ་སྤྲད་པའི་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་འགོ་བཙུགས་ཡོད། དྲན་སོས་དགོས་པ་ཞིག་ལ། ཨ་རིའི་ནང་ཨལ་ཁལ་ཌ་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ ༩་༡༡ གི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས། ཝ་ཤིན་ཊོན་གྱིས་ཨབ་གྷ་ནི་ས་ཊན་ནང་ཨལ་ཁལ་ཌ་(al-Qaeda)དང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་ཏ་ལི་བྷན་(Taliban)ལ་རྒོལ་རྡུང་དམག་འཐབ་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིང་ཐོའོ་ཡིས་ཨ་རིའི་དཔང་རྟགས་ལ་དོགས་འདྲི་བཏོན་པ་དེ་ཏ་ལི་བྷན་ལ་དག་སེལ་རྒྱབ་གཉེར་སྤྲད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་ཏ་ལི་བྷན་དང་མཉམ་དུ་དྲག་ཆས་ཚུད་པའི་ཚོང་རྒྱག་གི་ཡོད་པས་ཡིན། ཏ་ལི་བྷན་དང་ཁོང་ཚོའི་སྐུ་མགྲོན་ཨལ་ཁལ་ཌ་གཉིས་ཀ་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་མུས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་ལས་འདི་ནི་བཟང་སྤྱོད་དང་འགལ་བ་ཞིག་ཡིན། སྙིང་པོ་བསྡུས་ན། རྒྱ་ནག་གིས་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པ་དང་ཚོང་འབྲེལ་བྱས་པར་མ་ཟད་དེ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་གསོལ་སྟོན་ལ་རོལ་བ་རེད། ད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྐྱར་དུ་བསམ་གཞིགས་དང་"མེ་མདའ་ནས་དུ་བ་མ་འཕྱུར་བར་"རྒོལ་རྡུང་བྱེད་པ་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ལ་སླེབས་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱས་ན་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མར་ཕན་ཞིང་དེ་མིན་ཚང་མར་རྐྱེན་ཆགས་ངན་པ་འབྱུང་ངེས་རེད།། །།

ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེར་སྒོམ་གྱི་སྐོར་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

སྔགས་འཆང་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དང་བཅར་འདྲི་ཞུ་མཁན་ཌོག་ཊར་མར་ཤལ་ཝུབ་ལྷན་བཞུགས།

༼ཆར་འབེབས་དབང་པོ་ཞེས་པའི་དེབ་ནས་ཟུར་དུ་བཏོན་ཏེ་བསྒྱུར་བའོ།།༽

དྲི་བ། སྒོམ་ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་མང་པོ་གོ་གི་འདུག །དེའི་གོ་དོན་གང་ཡིན་ནམ། ལན། སྒོམ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སམ་དྷརྨ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཐབས་ཚུལ་གྱི་མིང་ཡིན། སུས་ཆོས་ཉམས་ལེན་གང་ཞིག་བྱས་ནའང་དེ་སྒོམ་ཡིན་ཞིང༌། གལ་ཏེ་ཉིན་ལྟར་འཆག་མེད་དུ་ཉམས་ལེན་མ་བྱས་ན་སྒོམ་ཆགས་ཤེས་སྟངས་མེད། ང་ཚོ་སྒོམ་སྒྲུབ་ལ་གཞོལ་དོན་ནི། རང་ཉིད་དང་གཞན་དག་འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་འདོད་ཀྱི་བློ་དང་བཅས་ཏེ་གྲུབ་འབྲས་རྡོག་རྡོག་ཅིག་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་རེད། དེར་བརྟེན་སྒོམ་སྒྲུབ་ལ་གཞོལ་མཁན་ཚོས་རང་ཉིད་ཚུད་པའི་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་དམིགས་པ་སྐྱོང་ཐུབ་པ་དགོས། སྒོམ་ཟེར་དུས། ཉིན་གཅིག་ང་ཚོ་འཆི་ངེས་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས། དེ་ག་ནང་བཞིན་འཆི་བའི་དུས་སུ་དངུལ་དང༌། སྙན་གྲགས། རང་ཉིད་གནས་ཡུལ་སོགས་ཕྱི་དངོས་པོ་གང་གིས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་གནད་འགག་ཤེས་དགོས། དེར་བརྟེན་ཕྱི་དངོས་པོར་ཞེན་ཆགས་ཡོད་ན་སྒོམ་སྒྲུབ་ཡོང་ཐབས་མེད། སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ཚུལ་བཞིན་བྱས་ན་དེ་ནི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན། དྲི་བ། དྷརྨ་ཟེར་ན་གང་རེད་དམ། ལན། དྷརྨ་འམ་ཆོས་ཞེས་པའི་བོད་མིང་འདི་ནི། གུ་དོག་པའི་ཐ་སྙད་དེ་འདྲ་མ་རེད། ཐ་སྙད་དེའི་གོ་དོན་གྱི་ཁོངས་སུ། ནང་ཆོས་དང༌། ཡི་ཤུ། ཧིན་དྷུ། འཇིའུ་སོགས་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་ཚུད་ཡོད། ང་ཚོས་དེ་ཁས་བླངས་པ་དང་མཉམ་དུ་ཆོས་ལུགས་དེ་དག་གི་གུ་ཡངས་པའི་རྩ་དོན་ཏེ། དེ་ཚོའི་ནང་གི་སེམས་དང་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྲིམས་རྣམས་ཀྱང་ཁས་བླངས་པ་རེད། ལྟ་ཚུལ་དེའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་ཉམས་ཐག་པའམ་དཀའ་ངལ་གྱི་ནང་ལྷུང་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་ཚོར་བ་སྐྱེ་ཐུབ་པ་ཡིན། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁྱད་ཆོས་གཅིག་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བའི་སྐྱེ་འགྲོར་བྱམས་བརྩེའི་ཚོར་བ་ཡོད་དགོས་པ་འདི་རེད། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བའི་སྐྱེ་འགྲོ་དག་ལ།

སེམས་ཁུར་དང༌། སྙིང་རྗེ། བྱམས་བརྩེ་བྱེད་དགོས་པ་ནི་རྨང་གཞི་དེ་རེད། དེ་བྱུང་རྗེས་ང་ཚོས་གོམ་པ་གཅིག་མདུན་ལ་སྤོས་ཆོག་གི་རེད། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ནུས་པ་མེད་ལ་ཛར་འཛོར་ཅན་གྱི་མི་ཞིག་ལམ་གྱི་སྒང་ལ་ཉལ་ནས་ཡོད་ཚེ། ཁྱེད་རང་མི་འདིར་སེམས་ཁུར་གྱི་ཚོར་བ་དང་བཅས་ཏེ་མདུན་ལ་སོང་སྟེ། མི་འདིར་རང་ངོས་ནས་ཕན་ཐོགས་ག་རེ་བྱེད་ཐུབ་མིན་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ཁྱེད་རང་གིས་མི་དེར་སྤྱིར་བཏང་གི་ཚིག་གིས་སེམས་གསོ་བྱེད་པའམ། (ཨོ། ཁོ་མི་ཛོར་པོ་ཞིག་རེད་འདུག ངས་ཁོ་ལ་ག་རེ་བྱས་ནས་ལག་པ་འཆང་དགོས་སམ་)ལྟ་བུ་མ་བསམ་པར་ས་ཆ་བདེ་ས་ཞིག་ཏུ་སྤོ་རྒྱུར་ལག་རོགས་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ནི་བྱ་བ་ཕྲན་ཚེགས་ཤིག་ཡིན་རུང༌། དེ་བྱམས་བརྩེའི་སྤྱོད་པ་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་ཁྱེད་རང་གིས་འདིར་ང་དང་འདྲ་བ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོས་མནར་བའི་དངོས་དོན་ཁས་ལེན་དང་སྦྲགས། ངས་དེ་ལ་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པའི་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས་འདུག་སྙམ་ན། དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཞིག་རེད། དཔེ་མཚོན་གཞན་པ་ཞིག་ནི། མི་ཞིག་ཁ་སྐོམ་ཞིང་འགུལ་བསྐྱོད་མ་ཐུབ་པར་ཉལ་ཡོད་ཚེ། མི་དེར་དགོས་པ་ནི་ཆུ་ཕྲན་བུ་རེད། དེར་བརྟེན་མི་སུས་ཁོ་ལ་ཆུ་ཕོར་པ་གང་སྟེར་བ་ཡིན་ན། མ་གཞི་ཁོས་སྟེར་བ་དེ་རོགས་རམ་ཧ་ཅང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་དང༌། ཧ་ཅང་སྤྱིར་བཏང་གི་སྤྱོད་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། མི་མང་པོས་བསམ་བློ་གང་ཡང་མ་བཏང་བར་འདི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་དོན་འདི་བསམ་བློ་ཚུལ་བཞིན་བཏང་སྟེ་བསྒྲུབ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོས་ལག་ལེན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཞིག་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོ་ལ་ཆུ་ཕོར་པ་གང་སྟེར་བ་དེ་ཁྱེད་རང་གི་ངོས་ནས་བློས་གཏོང་ཧ་ཅང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་དེས་སྲོག་ཅིག་སྐྱོབ་ཐུབ་སྲིད་པ་རེད། ཐ་ན་མི་གཅིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང༌། སྒོམ་ཐབས། ཆོ་ག་རྣམས་ཧ་ཅང་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བ་མ་རྟོགས་ཀྱང༌། བྱམས་བརྩེའི་བསམ་པ་འདི་ཡོད་ཆོག་པ་ཡིན། དྲི་བ། སེམས་དམིགས་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏོད་སྟངས་ཇི་ལྟར་སྦྱོང་དགོས་སམ། ལན། གནད་འགག་ནི་སེམས་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། སེམས་དེ་རྟ་ཕོ་ཡིན་པར་བརྩིས། ལུས་པོས་རྟ་ལ་བཞོན་དུས། སེམས་ཀྱི་རྟ་ཕོས་ཁྱེད་རང་གང་ས་གང་ལ་འཁྲིད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་རང་གིས་ག་རེ་བྱེད་དགོས་མིན་ཚང་མ་སེམས་ཀྱིས་བསྐུལ་ཞིང་འགོ་འཁྲིད་ཀྱི་ཡོད། མ་གཞི་བཀོད་པ་ཚང་མ་སེམས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་ཀྱང༌། སེམས་ཀྱི་འཆར་སྣང་ནང་གི་འགྱུར་བ་སྐྱེན་པའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་རྒྱུ་ནོར་གཞི་ལ་བཞག་སྟེ་གསལ་འགྲེལ་བྱེད་ཐུབ། ཁྱེད་རང་ལ་ལེགས་སྐྱེས་སམ་རྒྱུ་དངོས་མང་པོ་བྱུང་སྐབས་སེམས་པ་དེ་དགའ་སྣང་དང་བཅས་ཏེ་མྱོས་འགྲོ་གི་རེད། གལ་ཏེ་དེ་བེད་སྤྱོད་ཚུལ་བཞིན་མ་བཏང་ན། རྒྱུ་ནོར་བྱུང་བ་ཁོ་ནས་ཁྱེད་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཚིམ་ངེས་ཡོང་མི་ཐུབ། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་བྱས་ན། དེ་ཁྱེད་རང་ཉམས་ཉེས་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་ལྷུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཆགས་སྲིད། རྒྱུ་ནོར་དང༌། སེམས་སྡུག ང་ཚོར་འཕྲད་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་དུས་སྐབས་ཚང་མ་དུས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་རེད། དེ་ཚོ་ཡོང་གི་རེད་ལ་འགྲོ་གི་ཡང་རེད། དྲི་བ། རྒྱུན་དུ་སྒོམ་སྒྲུབ་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་སམ། ལན། བྱུང་ན་ཉིན་གཅིག་ལ་སྔ་དྲོ་དང༌། ཕྱི་དྲོ། དགོང་དྲོ་དང༌། མཚན་མོ་བཅས་སྒོམ་ཐུན་བཞི་བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་ཁྱེད་རང་ལ་ལས་བྲེལ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་ན། སྔ་དྲོ་གཅིག་དང་དགོང་མོ་མ་ཉལ་གོང་གཅིག་བཅས་ཐེངས་གཉིས་བྱས་ན་འགྲིག འདི་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དྲི་བ། གལ་ཏེ་བྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་ན། སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཉུང་མཐའ་ག་ཚོད་ཙམ་བྱ་དགོས་སམ། ལན། དུས་ཚོད་ནི་མི་སོ་སོར་མི་འདྲ་བ་ཡོང་གི་རེད། དེ་བཞིན་ག་རེ་སྒོམ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་ཡང་རག་ལས་ཀྱི་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་མང་ཙམ་གཏོད་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། ཐ་ན་ཁྱེད་རང་ལ་དུས་ཚོད་ཡོད་ནའང་དམིགས་པ་འདྲོངས་མ་ཐུབ་ན་ཆོ་ཡོད་མ་རེད། དེར་བརྟེན་དམིགས་པ་ཡག་པོ་གཏོད་ཐུབ་པའི་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ཡིན་ཡང་འགྲིག་གི་རེད། དྲི་བ། རང་རྒྱུད་ལ་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེ་བར་དུས་ཚོད་ག་ཚོད་སྒོམ་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས་སམ། ལན། འདི་ནི་མི་སོ་སོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་དང་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་གཏོད་པའི་ནུས་པ་ཇི་ཡོད་ལ་རག་ལས་པ་ཞིག་རེད། དཔེར་ན། ང་ཚོས་འཕོ་བ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྣམ་ཤེས་སྤོར་བའི་སྦྱོང་བརྡར་དེ་བྱས་ན། མི་ཁ་ཤས་ལ་ཉི་མ་གསུམ་གྱི་ནང་ཚུན་དུ་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེ་འགོ་ཚུགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། མི་གཞན་དག་ཚོར་དུས་ཚོད་རིང་པོ་འགོར་གྱི་ཡོད། དྲི་བ། རིན་པོ་ཆེ། གཅོད་ཟེར་བ་གང་རེད་དམ། ལན། གཅོད་ནི་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་འདི་ལས་ཐར་ཏེ་སངས་རྒྱས་སམ་མྱང་འདས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐབས་ཤིག་རེད། ང་ཚོ་སྐྱེས་པའི་མཐའ་མ་ཉིན་གཅིག་འཆི་བར་ངེས། འདི་ནི་དངོས་དོན་རེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས། དགེ་འདུན་བཅས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས། འཇིག་རྟེན་འདི་ལས་ཐར་བ་ནི། མྱང་འདས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པའམ་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བ་འདི་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བའི་ཐོག་ནས་བསྒྲུབ་དགོས། དེའི་ཆེད་དུ་རྙིང་མ་བའི་རིང་ལུགས་ནས་བཤད་པའི་གཅོད་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དྲི་བ། ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་དང༌། མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐོར་གོ་ཐོས་བྱུང་ཡོད། རྙིང་མ་བའི་རིང་ལུགས་ནང་གསང་སྔགས་དེ་འདྲའི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་དོན་ག་རེ་ཡིན་ནམ། ལན། ང་ཚོས་རྙིང་མ་བའི་རིང་ལུགས་ནི། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་དང་འདྲ་བར་སྐྱོད་ཡུལ་གཅིག་མཚུངས་ལ་སླེབས་ཐུབ་པའི་ལམ་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཆོག་གི་རེད། མདོ་ལམ་ནི། འགོར་ལ་ཁོད་སྙོམ་པའི་རྒྱ་ལམ་སྟེ། ལམ་ཐག་རིང་ཡང་འགྲོ་བསྐྱོད་བདེ་བ། དུས་ཚོད་མང་པོ་འགོར་བའི་ལམ་ཞིག་ལ་བརྩིས་ཆོག་གི་རེད། ཐབས་ལམ་འདིས་གོམ་པ་རིམ་བགྲོད་ཀྱིས་ཡར་རྒྱས་བཏང་སྟེ་དམིགས་ཡུལ་དུ་སླེབས་རྒྱུར་ནན་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྔགས་ལམ་མམ་རྙིང་མ་བའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ནི། སྨྱུག་གདོང་ནང་དུ་སྦྲུལ་ཚུད་པ་ལྟར། ཡར་མར་ཐོན་སའི་ལམ་གཉིས་ལས་མེད། གསང་སྔགས་ཉམས་ལེན་ཚུལ་བཞིན་བྱས་ཚེ། མྱུར་དུ་མྱང་འདས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་ཐུབ་ཅིང༌། དེ་ནི་མགྱོགས་ལམ་ནས་དམིགས་ཡུལ་དུ་སླེབས་པ་ལྟ་བུ་རེད། མགྱོགས་ལམ་ནི་རྟག་པར་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཞིང་དེའི་ཐོག་བསྐྱོད་ཐུབ་ན་ཁྱེད་རང་མི་ཚང་མའི་སྔོན་དུ་དམིགས་ཡུལ་ལ་སླེབས་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ཁྱེད་རང་སྣོད་ལྡན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལམ་ཡག་པོ་སྦྱངས་མེད་ཚེ། ཉེན་མཆོངས་བྱས་པ་ཞིག་དང་ཐ་ན་རང་སྲོག་ཤོར་བའམ་དཀའ་སྡུག་ཆེན་པོ་མྱོང་དགོས་ཤར་སྲིད། གསང་སྔགས་ཚུལ་བཞིན་ཉམས་སུ་བླངས་ན། ངོ་མཚར་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ངེས་པར་མ་ཟད། གཅིག་བྱས་ན་ཚེ་གཅིག་ལུས་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཀྱང་ཐོབ་སྲིད་པ་རེད། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་རང་གིས་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཐོག་རིག་པ་བསྒྲིམས་ཐུབ་ཚེ། དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ནས་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ནང་ཉམས་རྟོགས་ཀྱི་གོ་ས་མཐོན་པོར་སླེབས་ཐུབ་ཅེས་གསུངས་ཡོད། འོན་ཀྱང་གསང་སྔགས་ནི་སྣོད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཁོ་ནའི་ལམ་ཞིག་རེད། སློབ་དཔོན་པདྨ་སམ་བྷ་བས་ལུང་བསྟན་གནང་བ་ལྟར་ད་ལྟའི་འདུ་འཛི་ཟང་ཟིང་གི་དུས་སྐབས་འདིར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི་ཧ་ཅང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད། ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་ྋགོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་སྐྱེས་ཆེན་མང་པོས་རྙིང་མ་བའི་ཆོས་ཉམས་ལེན་དང་གསོལ་མཆོད་བྱ་དགོས་པའི་སྐོར་གསུངས་པ་གོ་ཐོས་ཡོང་གི་ཡོད། དྲི་བ། ཆོས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཇི་ལྟར་ཞུ་དགོས་སམ། ལན། རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ནུས་པ་བརྒྱུད་དེ་ཞུ་དགོས། དེ་ཡང་ལུས་པོས་ཕྱག་མཆོད་འབུལ་དང་གནས་བསྐོར་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོས་མཐུན་གྱི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་དགོས། ངག་གིས་དཔེ་ཆ་དང་ཟུངས་སྔགས་གང་མང་བཟླ་དགོས། གསུམ་པ་རང་གི་སེམས་པ་དེ་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོའི་རིང་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བདེ་དོན་ཆེད་དུ་འདུན་པ་དང་ཀུན་སློང་ལྷད་མེད་པ་ཡོད་དགོས་པར་མ་ཟད། འཇིག་རྟེན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་འདོད་ཀྱི་བློ་དྲག་པོ་དགོས། ཚིག་གཞན་གྱིས་བཤད་ན། རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གཙང་མར་གནས་ཐབས་བྱེད་དགོས། རྒྱུན་དུ་ཆོས་མཐུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་ཚོར་འབྲེལ་གཏུགས་བྱས་ཐོག །མཆོད་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དུ་སྨོན་ལམ་འདོན་པ་དང་ཆོས་གསུངས་པར་གདན་འདྲེན་ཞུ་དགོས། དེ་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མནར་བ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་དང་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བ་ལས་ཐར་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་དགོས། དེར་བརྟེན་རང་ཉིད་ལ་ཞལ་འདོན་དང་ཆོས་སློབ་མཁན་གྱི་བཤེས་གཉེན་ཞིག་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་ཡོད། ཁོང་ནི་རང་ལ་སྤངས་བྱ་དང་དོར་བྱའི་གནད་སློབ་སྟོན་གནང་མཁན་དེ་ཡིན་ལ། ཚིག་གཞན་གྱིས་བཤད་ན། ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་གསོག་དགོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་སྤོངས་ཚུལ་སློབ་མཁན་དེ་ཡིན། དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ལྟར། བླ་མའམ་གུ་རུ་ཇི་ལྟར་འཚོལ་དགོས་སམ། ལན། རྒྱུད་ལ་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བར་བླ་མ་ཞིག་ལ་བསྟེན་དགོས་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཐ་ན་བླ་མ་ཞིག་ཡིན་རུང་བླ་མ་གཞན་ཞིག་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས་པར་གསུངས་ཡོད། ཐ་ན་སྤྲུལ་སྐུ་ཡིན་ན་ཡང་ཐོག་མར་བླ་མ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས་པ་དང༌། དེ་ནས་བླ་མ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་མོས་ཏེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས། བླ་མས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་འཁྲིད་སྟོན་མཛད་པ་ལྟར་ང་ཚོས་འགྲོ་ཐུབ་ཚེ། ཆོས་དང་ཞལ་འདོན་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་སེལ་རྒྱུར་འབད་དགོས། རིམ་པ་གཉིས་པ་འདི་ཚར་ན། དེ་ནས་རང་གི་སེམས་དང་རྣམ་ཤེས་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱ་རྒྱུའི་རིམ་པའི་ཐོག་འགྲོ་དགོས། དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཚོར་གསུངས་དགོས་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་དམ། ལན། རྒྱུན་དུ་རང་གི་སྤྱོད་ཚུལ་ལ་ལྟོས། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གསུམ་གྱི་ཚོར་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཉོན་མོང་དུག་གསུམ་གྱི་ལས་ངན་དང་ཐག་རིང་ཙམ་བྱས་ཏེ་རང་ཉིད་ཡར་རྒྱས་ཡོང་ཐབས་མཛོད། དགེ་བའི་ལས་ལ་གཞོལ། མི་དགེ་བའི་ལས་སྤངས་ཏེ་རང་ཉིད་ཡར་རྒྱས་ཡོང་ཐབས་གནང་རོགས།

བོད་དང་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་སྐོར།

མཁས་དབང་རོ་བྷར་ཊི་ ཨེ་ཨེབ། ཐོའར་མན་གྱིས་བརྩམས། ༼འགྱུར་འདིར་མཐའ་མའི་ཞུ་དག་སོང་མེད།༽

དེ་རིང་ཁྱེད་རྣམ་པར་བོད་ཀྱི་སྐོར་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་བར་ང་རང་དགའ་པོ་བྱུང༌། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་རིལ་པོ་འདིའི་སྟེང་འགྲོ་བསྐྱོད་ཁག་ཤོས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་ཡིན་ཡང༌། ད་དུང་ཧ་ཅང་ཉེ་པོ་ཡིན། རྒྱ་ནག་བཙན་རྒྱལ་གྱིས་དེའི་འཕྲིན་ལམ་བཅད་ཅིང་བོད་མི་མང་པོ་འཛིན་བཟུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཐོག །དྲི་ཞིབ་མནར་གཅོད་བྱས་ཏེ་སྐྱོན་འཛུགས་ངོས་ལེན་བྱེད་བཅུག་ཅིང༌། ཁོང་ཚོའི་བཀའ་ལ་ཁྱད་གསོད་བྱེད་མཁན་རྣམས་དམར་གསོད་བཏང་ཡོད་ངེས་པ་རེད། བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཤེས་པར། ཐོག་མར་ང་ཚོས་ཤེས་དགོས་པའི་དངོས་དོན་ཞིག་ནི། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཟིན་ཐོ་ཕྱི་ལོ་ ༣༠༠ གཡས་གཡོན་དུ་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་ད་བར་རང་དབང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དེ་རེད། བོད་དེ་དུས་རབས་དྲུག་པ་ནས་དགུ་པའི་བར་མངའ་ཁོངས་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བའི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཅིག་ཆགས་ཤིང༌། བོད་ཀྱི་ཡིག་སྲོལ་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གཉིས་ཀའི་ཟིན་ཐོ་དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་བྱུང་ཡོད་པས། དེ་ནི་རོ་མན་ཡིག་གཟུགས་ནང་དབྱིན་ཇི་ཐོག་མར་བྲིས་པ་ལས་ལོ་བརྒྱ་ཙམ་དང༌། ཆར་ལེ་མག་ནེའི་ཁྲིམས་ལས་ལོ་ཉིས་བརྒྱ། མག་ན་ཀར་ཊའི་ཁྲིམས་ལས་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་བཅས་ཀྱིས་སྔ་བ་བྱུང་ཡོད། བོད་དེ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་བའི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཤིག་ནས་ཞི་ཞིང་དུལ་བའི་ནང་པ་ཞིག་ཏུ་དུས་རབས་ལྔ་པ་ནས་འགྱུར་འགོ་ཚུགས་པས། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནང་པའི་དཔལ་ཡོན་དར་སྤེལ་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཐོག་མའི་གྲས་སུ་གྱུར་ཅིང༌།

དེར་བརྟེན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ མ་སླེབས་དབར་རྒྱུ་སྐར་འདིའི་ཐོག་གི་(ནང་ཆོས་ཡར་རྒྱས་ཆེ་ཤོས་)ཀྱི་རིག་གཞུང་ལྡན་པའི་རྒྱབ་ཁབ་ཅིག་རེད། དེར་བརྟེན་ཁྲིམས་དོན་དང་བཟང་སྤྱོད། དངོས་དོན་བཅས་གང་ཐད་ནས་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་གནས་བབ་དེ་ལས་སླ་པོར་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འོད་ཟེར་དེ། ས་མཐོའི་གངས་རིའི་རྩེ་ནས་དཀའ་རྙོག་མང་བའི་ཡུལ་གྲུ་གཞན་ལ་འཕྲོས་པ་ལས། མི་འགའ་ཞིག་གིས་དེའི་ནུས་ཤུགས་ཤེས་ཚོར་བྱུང་ཡོད་ཀྱང༌། དེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྩ་ཆེའི་རིན་ཐང་གསར་རྙེད་དང་གསལ་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་དམག་སྡེ་ཨང་བཅོ་བརྒྱད་པས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ནང་བཙན་འཛུལ་འགོ་འཛུགས་བྱས་རྗེས། ཐོག་མར་དམར་དམག་དང༌། དེ་རྗེས་དམར་སྲུང་དམག་གིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་ཕྱི་གཟུགས་ཐོན་རྫས་རྩ་གཏོར་བཏང་ཞིང༌། སྐྱེ་བོ་ས་ཡ་གཅིག་བརྒལ་བར་འཆི་སྐྱོན་བྱུང་ཡོད་ལ་གཞོན་སྐྱེས་མི་རབས་རྣམས་ལ་དམར་པོའི་ལམ་ལུགས་ལས་རང་གི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་བྱ་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་སྤྲད་མེད། དགོན་སྡེ་ཆེ་གྲས་ ༦༠༠༠ བརྒལ་བ་དང༌། ལྷ་ཁང་དང་དབེན་གནས་ ༡༠༠༠༠ བརྒལ་བ། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་རྫས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ལ་བཙོག་སྐྱོན་དང་རྨང་གཞི་ནས་རྩ་གཏོར་བཏང་ཡོད། རིན་ཐང་བྲལ་བའི་སྐུ་རྟེན་རྣམས་བསྟོར་བཤིག་དང་བཞུ་སྦྱང༌། རྐུ་ཚོང་བྱས་ཤིང༌། ལོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་གསོག་འཇོག་བྱས་པའི་རྩ་ཆེའི་ཕྱག་དཔེ་ས་ཡ་མང་པོ་མེར་བསྲེགས། ས་གཞི་སྟོང་པ་བཟོས། ནགས་ཚལ་གཙང་མར་བཅད། རི་དྭགས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་སྐྱོན་དང༌། མི་དམངས་རྣམས་འབྱོར་མེད་ཉམ་ཐག་བཟོས་ཡོད། བོད་མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ནང་ཆོས་ཀྱི་འཚོ་བར་བདལ་བཤིག་དང༌། མཐའ་མ་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་ནི། མི་འབོར་གནས་སྤོས་བྱས་པ་བརྒྱུད་མི་རིགས་རྩ་མེད་མཐར་ཕྱིན་པ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པས། བོད་ས་ལེགས་གྲས་ཚང་མ་འཛིན་པར་མི་སེར་སྤེལ་བའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱ་མི་ས་ཡ་མང་པོ་གནས་སྤོས་དང༌། བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་སློབ་ཆེད་བོད་དང་ཁ་འཕྲལ་ཡོད། བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་ལས་འགུལ་ཇི་བརྩམས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱི་མི་སྣའི་དཔང་ཚིག་རིམ་བསགས་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྡེ་སོ་སོར་གནས་ཚུལ་ཇི་བྱུང་གི་ཟིན་ཐོ་ཞིབ་ཕྲ་ཉར་ཡོད་ཅིང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ནས་ད་བར་གྱི་མྱུར་ཚད་ལ་གཞིགས་ན་མི་འབོར་སྤོ་བཤུག་གི་ལས་གཞིའི་དམིགས་ཡུལ་འདིས་ལོ་གཉིས་ནང་བོད་དུ་བོད་མི་རྣམས་འགོག་སྲུང་གི་ནུས་པ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་སུ་མཐོང༌། རྒྱུ་མཚན་འདིའི་དབང་གིས་ྋགོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ཁྲོད་ནས་འབུར་དུ་ཐོན་ཏེ་མི་མང་བྱིངས་ཀྱི་བློ་མོས་མེད་པར་མ་ལྟོས་པར་ཐོ་རེའུ་དང༌། གྷན་དྷི། ཀིང་བཅས་ཀྱི་སྲོལ་དང་མཐུན་པར་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་གསར་པ་ཞིག་སྤེལ་བཞིན་མཆིས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ནས་བཟུང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་མའོ་དང་ཏིང་གཉིས་ལ་ཞི་བའི་བཀའ་མོལ་རྒྱུན་མཐུད་གནང་ཡོད་ཀྱང༌། ད་ཆ་ཁོང་གིས་རང་ངོས་ནས་ཉེན་མཆོངས་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་པ་ཚོའི་གཏོར་བཤིག་དང་གཡོ་སྒྱུའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཐེར་འདོན་བྱ་དགོས་པར་དགོངས་བཞིན་ཡོད། བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན། ཉེ་དུས་བྱ་སྤྱོད་ངོ་མའི་ཐོག་ནས་བསྟན་པ་བཞིན་སོ་སོའི་དངོས་དོན་གནས་བབ་སྐོར་ཁྲོམ་བསྐོར་བྱས་ཏེ་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་རེད། བོད་ཀྱི་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྐབས། ངས་(ནང་ཆོས་སྔོན་ཐོན་)ཞེས་པའི་ཚིག་དུམ་འདི་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད། ནང་པ་ཚང་མས་འགྲོ་བ་མིའི་ལུས་རྟེན་ནི་མི་རེ་ངོ་རེ་ཚང་མའི་རྩ་ཆེའི་ཐོབ་བྱ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཚེ་འདིར་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ག་རེ་བྱུང་ཡང་ཚེ་སྔོན་མ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མར་དེ་འདྲའི་དཀའ་སྡུག་ཡོང་རྒྱུར་འཇིགས་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲའི་ཀུན་སློང་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ནང་པ་ཚོར་རང་གི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་དེ། མ་རིག་འཁོར་བའི་གནས་ལས་ཐར་ཆེད་བེད་སྤྱོད་བྱ་འདོད་ཀྱི་བློ་ཤུགས་དྲག་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང༌། དེས་ལྡོག་ཏུ་མེད་པའི་འཆི་བ་འབྱུང་སྐབས། འཇིགས་སྣང་དང་ཞེན་ཆགས་མེད་པར་དང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པའི་གདེང་རྙེད་རྒྱུར་ངེས་པར་མཁོ་བའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྷག་བསམ་འབྱུང་རྐྱེན་གཙོ་བོ་དེ་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན། སྐྱེ་བོ་མང་པོར་དེ་འདྲའི་ཀུན་སློང་ཐེབས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གི་ནང༌། སྐྱེ་བོ་བྱེ་བྲག་པ་སོ་སོ་སྐྱེས་པ་ནས་འཆི་བའི་བར་གྱི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་ཐོག་དཀྲུག་རྐྱེན་འབྱུང་གཞིའི་ཐེ་བྱུས་གང་ཉུང་ཉུང་དང༌། ཁོང་ཚོའི་ཕུགས་རེ་བཟང་པོ་དེར་སྨན་པའི་གོ་སྐབས་དང་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་རྒྱུའི་ལམ་ཕྱོགས་བཀོད་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་སྤྱི་ཚོགས་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་མི་སྒེར་གྱི་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཐང་ཐོབ་འདོད་གཞི་རྩར་བཞག་པ་མིན་ཞིང༌། དངོས་དོན་དུའང་དེ་འདྲའི་ཐར་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ཉུང་ངུ་ལས་བྱུང་མེད། དེར་བརྟེན་སྤྱི་ཚོགས་འདི་རིགས་ཀྱི་ནང་དུ་མི་སྒེར་སོ་སོའི་མངོན་འདོད་དེ་བྱིས་པ་གསོ་སྤེལ་དང༌། རྒྱུ་ནོར་དང་ཟས་རིགས་གསོག་སྲུང༌། མངའ་ཁོངས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམག་འཐབ། དམག་ཤེད་ཅན་དང༌། ས་བདག །མཆོད་དཔོན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་པ་སོགས་མི་སྡེའི་ལམ་སྲོལ་དང་བསྟུན་ཏེ་སྒྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། མི་བྱེ་བྲག་པ་སོ་སོའི་ལས་དང་མི་ཚེའི་སྐོས་ཐང་སྐོར་གྱི་ནང་པའི་ལྟ་ཚུལ་འདི་སྤྱི་ཚོགས་གང་དུ་དར་ཡང༌། སྤྱི་ཚོགས་དེའི་ནང་རང་བཞིན་དུ་རྙོག་ཟིང་མེད་པའི་གསར་བརྗེ་ཞིག་འབྱུང་གིན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། གནའ་དུས་རྒྱ་གར་ནང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་གསར་པ་ཞིག་རང་རེར་གདམ་ག་བྱ་རྒྱུར་བསྐྲུན་ཅིང༌། དཀོན་མཆོག་དཀོན་ཞིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དེའི་གཙོ་གནད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསར་བཏོད་གནང་བའི་དགོན་སྡེ་རེད། དཀོན་མཆོག་གི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ག་ལེར་སྡེ་པ་མང་པོའི་ནང་འཕེལ་ཏེ་མཐར་བསྒྱུར་ལྡོག་བྱུང༌། དེ་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ཕྱོགས་ཚང་མའི་ཡུལ་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དར་ཏེ་སྐྱེ་བོ་གྲངས་ལས་འདས་པར་ཐར་པའི་ལམ་རྙེད་པ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཡང་དངངས་འཚབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་རྒྱུན་དུ་བྱུང༌། མཐའ་མ་རྒྱ་གར་ལ་དབང་བསྒྱུར་མཁན་གྱིས། དེ་འདྲའི་སྒེར་ཚུལ་རིང་ལུགས་Individualismམུ་མཐུད་གནས་རྒྱུར་བཟོད་སྒོམ་བྱ་རྒྱུ་མིན་པའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པར་བརྟེན། ཡུལ་དེའི་དཀོན་མཆོག་གི་སྤྱི་ཚོགས་རྩ་བརླག་སོང༌། ཡུལ་སྡེ་གཞན་པའི་ནང་དཔུང་དམག་ཅན་གི་དབང་སྒྱུར་མཁན་དང༌། རབ་བྱུང་གི་སྡེ་དང་བཅས་པའི་གྲུབ་ཆེན་དབར་ག་དུས་ཡིན་ནའང་རེས་མཐོ་རེས་དམའ་སྣང་ཚུལ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། དེ་ཚོ་ཚང་མ་དང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ལ། བོད་ཁོ་ནའི་ནང་དཀོན་མཆོག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང༌། དེའི་གཙོ་གནད་དགོན་སྡེའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་མཐའ་མ་སྤྱི་ཚོགས་དཀྱུས་མར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་སྟེ། རབ་བྱུང་གི་སྡེའི་དབུ་འཛིན་མཚན་གནས་མཐོ་ཤོས་དེ་ཡུལ་དེར་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་མཁན་ཆགས། དེ་ལྟར་གྱུར་བར་ཕྱི་ལོ་ ༦༤༠ ནས་ ༡༦༤༠ བར་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་འགོར་ཡོད་ལ་དེའི་འབྲས་བུར། ཡུལ་དེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ནས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། དེ་ཡང་བོད་དུ་དམག་དཔུང་མེད་ཀྱང༌། དགོན་པའི་ལམ་ལུགས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེ་བོ་སྒེར་སོ་སོའི་སློབ་གཉེར་གྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་རྒྱུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནད་ཆེའི་ལས་འགན་ཞིག་ཡིན་ཞིང༌། ཡུལ་མི་སྒེར་གྱི་དམ་ཆོས་དོན་གཉེར་གྱི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་རྟེན་དུ་ཡུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་བེད་སྤྱོད་རྒྱ་གང་ཆེ་བྱེད་པ། གང་ཟག་སོ་སོའི་ཁམས་དང་མོས་པ་གཞི་བཟུང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་གཞི་རྩའི་ཁ་ཕྱོགས་བཟུང་བ་སོགས་སྒོ་དུ་མ་ནས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། སྐྱེ་བོ་མང་པོར་མ་རིག་པའི་གཉིད་ལས་སངས་ལ། དོན་དམ་གྱི་ཤེས་བྱར་བློ་རྒྱས་ཤིང༌། མཁྱེན་རབ་དང་བརྩེ་བ་སྙིང་རྗེའི་མངའ་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་མངོན་པས། འབྲས་བཟང་དེས་དེ་འདྲའི་གོ་འཕང་མ་རྙེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་སྐྱེ་བོ་ཧ་ཅང་མང་པོར་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་དེ་ཚོའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་སྡོད་རྒྱུར་སྤྲོ་སྣང་དང༌། སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་དེ་མཐར་གོ་འཕང་དེ་འདྲ་ཐོབ་པར་བྱེད་འདོད་ཀྱི་བློ་སྟོབས་འཕེལ། འདི་དག་ནི་ངས་(ནང་ཆོས་སྔོན་ཐོན་)གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་འབོད་པའི་འགྲེལ་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཡིན། དེ་འདྲའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་དང༌། ཚན་རིག །རིག་གཞུང༌། སྲིད་གཞུང༌། སློབ་གཉེར་ཁང་སོགས་ནས་ང་ཚོས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་རིམ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པས། ང་ཚོས་དེ་འདྲའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་རྩ་སྟོངས་སུ་འགྲོ་རུ་འཇུག་མི་འོས། ཀོ་ལོམ་བྷི་ཡ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ ཆོས་ལུགས་རིག་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེ་མོ་ རོ་བྷར་ཊི་ ཨེ་ཨེབ། ཐོའར་མན་གྱིས།

བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་སྐོར་གསལ་འགྲེལ།

ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་མཛད། 

༼འདིར་ཞུ་དག་ཐེངས་གཅིག་ལས་སོང་མེད་པས་ནོར་བ་ཡོད་སྲིད།༽

༅༅།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུང་རབ་ཚང་མ་བསྡུས་ན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ཡིན། ཇི་ལྟར་བསྡུ་འམ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསླབ་པ་གསུམ་བསྟན་ཅིང༌། སྡེ་སྣོད་རེ་རེས་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་གང་རུང་རེ་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་བྱེད་པས་ན་བསླབ་པ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ཡིན། བསླབ་པ་གསུམ་གང་དང་གང་ཡིན་ནམ་ཟེར་ན། སྤྱོད་པའི་སྐོར་སྟོན་པའི་བསླབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། སྒོམ་རྒྱག་ཚུལ་སྟོན་པའི་བསླབ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ། དེ་ཡང་ཆོས་ཉམས་ལེན་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཀས་བྱེད་དགོས་ཀྱང༌། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཡིད་ཀྱིས་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱེད་པར་སེམས་དུལ་བ་དང༌། སྟོབས་དང་ལྡན་པ། རྩེ་གཅིག་པ་བཅས་དགོས། དེར་བརྟེན་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་སྒྲུབ་དགོས་པས་བསླབ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ་བསྟན། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དགོས་དོན་ནི། ང་ཚོ་ཚང་མ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་ལེགས་ཉེས་སྤངས་བླངས་སོགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བློ་མཁོ་བས། ཤེས་རབ་དགོས་ཚུལ་དེ་ཡིན། གོང་གི་བསླབ་པ་གསུམ་འདི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་སྡེ་སྣོད་ནི། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་བཅས་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ལས་སྤྱོད་པ་དང་འབྲེལ་ཞིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ་ནི་སྒོམ་དང་འབྲེལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལས་བསྟན་པའི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱིས་གྲྭ་བཙུན་དང་མི་སྐྱའི་སྤྱོད་ཚུལ་སྟོན་ཅིང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཟས་གོས་གནས་མལ་སོགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་བཞིན་ངལ་ཞིང་དུབ་པའི་མཐའ་སྟེ། ཟས་སྐོམ་བཀྲེན་པོར་བསྟེན་པ་དང༌། གོས་ཤིན་ཏུ་ཧྲལ་ཧྲུལ་གྱོན་པ་སོགས་བདག་ཉིད་ངལ་ཞིང་དུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐའ་ཡང་སྤངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷའི་སྤྱོད་འཇུག་ལས། (དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །)ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་མཐའ་དེ་གཉིས་གང་དུའང་མ་ལྷུང་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཚུལ་མཐུན་བསྟེན་དགོས་པར་གསུངས། གོང་གི་བསྟན་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་སྐབས། དགག་དགོས་ཀྱི་གནད་འགག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། དཔེར་ན། གྲྭ་བཙུན་ཚོས་ཉིན་དགུང་ཆུ་ཚོད་གཉིས་པའི་རྗེས་ཁ་ཟས་ཟོས་ཆོག་གི་མེད། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་དེ་ནད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་མ་ཟོས་ཚེ་ནད་གཞིར་གནོད་ཀྱི་ཡོད་ན་དམིགས་བསལ་ཡོད།

དེ་བཞིན་སྤྱིར་བཏང་རྫུན་བཤད་ཆོག་གི་མེད་ཀྱང༌། རྫུན་མི་སྨྲ་བར་ཁས་བླངས་པའི་མི་ཞིག་ཤིང་ནགས་ནང་ཡོད་སྐབས། རི་དྭགས་ཤིག་ཕྱོགས་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་བྲོས་པ་མཐོང་ཞིང༌། དེ་ནས་རྔོན་པ་ཡོང་སྟེ་མི་དེར་རི་དྭགས་གང་དུ་ཕྱིན་མིན་འདྲི་སྐབས། མ་གཞི་རྫུན་བཤད་ཆོག་གི་མེད་ནའང་སྐབས་འདིར་སེམས་ཅན་དེའི་སྲོག་སྐྱོབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པར་བརྟེན། རྫུན་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན་རུང་(ངས་དངོས་གནས་གང་ཡང་མཐོང་མ་བྱུང་)ཞེས་བཤད་ཆོག །དཔེ་འདིས་མཚོན་ཏེ་བྱ་བ་གང་བྱས་ཀྱང་དགག་དགོས་ཀྱི་གནད་འགག་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་དགོས་ཕན་གང་ཆེ་བ་དེ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། དེ་ནས་སྒོམ་གྱི་སྐོར་བཤད་ན། དཔེར་ན་སྒོམ་རྒྱག་སྐབས་སེམས་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མི་གནས་པར་འཕྲོ་བའམ་རྒོད་པའི་དབང་དུ་ཤོར་བ་ནི་མཐའ་གཅིག་དང༌། འཕྲོ་བ་དང་རྒོད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི། སེམས་དམིགས་རྟེན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏོད་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ཞིང༌། འོན་ཀྱང་འཕྲོ་བ་དང་རྒོད་པ་ཞི་ཡང་བྱིང་བ་སྐྱེས་ཚེ། དེ་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལྷུང་བ་ཡིན་པས། དེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བའི་གནས་སུ་ཡང་བསྐྱར་འཁོར་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡིན། དེར་བརྟེན་རགས་བསྡུས་ཀྱིས་བཤད་ན། དེ་ནི་སྒོམ་བརྒྱབ་པ་བརྒྱུད་མཐའ་གཉིས་སྤོངས་ཚུལ་དེ་ཡིན། ལྟ་བའི་སྐོར་བདེན་པ་གཉིས་དང་སྦྲགས་ཏེ་འགྲེལ་བཤད་དགོས་པ་ཡིན། སྐབས་རེ་འདི་ལ་སྣང་བ་དང་སྟོང་པ་ཟེར་བ་རེད། ནང་པ་ཡིན་རུང་མིན་རུང་ཆོས་ལུགས་ཚང་མས་རང་གི་ལྟ་བ་དེ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ནང་པའི་ནང་དུའང་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་བ། སེམས་ཙམ་པ། དབུ་མ་བ་བཅས་ཚང་མས་རང་རང་གི་ལྟ་བ་དེ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་འདོད། དཔེར་ན་ནང་པ་ནང་ཁུལ་དུ། སྡེ་པ་རང་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་བྱས་ན། རང་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དེ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་འདོད་ཀྱང༌། རྒྱུ་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྟག་ཅིང་དཔྱོད་སྐབས། གྲུབ་མཐའ་གོང་མ་གོང་མ་ཚོས་འོག་མ་འོག་མ་ཚོ་རྟག་མཐའམ་ཆད་མཐའ་གང་རུང་ལ་ལྷུང་ཡོད་པ་སྟོན་གྱི་ཡོད། འོ་ན་གཉིས་ཀ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་གཞི་རྩར་བཞག་པ་ཞིག་ཡིན་ན། གྲུབ་མཐའ་གོང་མས་འོག་མའི་ལྟ་བ་ནོར་བ་ཇི་ལྟར་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་བམ་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྟོན་པ་བཞི་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང༌། གང་ཟག་ལ་མ་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན། །ཞེས་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་དེའི་ཆོས་ཡག་པོ་ཡིན་པར་བརྩི་མི་རུང་བར། གང་ཟག་དེ་ཡིད་རྟོན་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་མིན་དེ། དེས་བཤད་པའི་ཆོས་དེ་ཡིད་རྟོན་རུང་མིན་གྱི་ཐོག་ནས་བརྟག་དཔྱད་དང་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཆོས་དེ་ཡང་ཚིག་སྙན་མིན་སོགས་ལའང་བལྟ་རྒྱུ་མེད་པར་དོན་ལ་རྟོན་དགོས། དོན་དེ་ཡང་དྲང་དོན་ལ་བལྟ་རྒྱུ་མེད་པར་ངེས་དོན་ལ་བལྟ་དགོས། ངེས་དོན་དེ་ཡང་གཉིས་སྣང་གི་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་ཤེས་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་མི་འོས་པར། གཉིས་སྣང་གི་སྤྲོས་པ་དང་གཏན་དུ་བྲལ་བའི་ཡིད་ཤེས་ལ་རྟོན་ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེར་བརྟེན་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ནས། (དགེ་སློང་དག་གམ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། བསྲེག་བཅད་བརྡར་བའི་གསེར་བཞིན་དུ། །ལེགས་པར་བརྟག་ལ་ང་ཡི་བཀའ། །བླང་བར་བྱ་ཡི་གུས་ཕྱིར་མིན། །)ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞལ་ནས་གང་གི་གསུང་ལ་དྲང་ངེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་པར་གསུངས་ཤིང༌། དེ་ཡང་དྲང་དོན་དང་ངེས་དོན་གང་ཡིན་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རིགས་པར་བརྟེན་ནས་དཔྱོད་དགོས། དེར་བརྟེན་ནང་པའི་གྲུབ་མཐའ་ནང་ཁུལ་དུའང༌། དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་ན། གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་གཉིས་མཐའ་གཉིས་ལ་ལྷུང་ཡོད་པ་སྟོན་གྱི་ཡོད། འོ་ན་དབུ་མ་པ་མཐའ་གཉིས་དང་ཇི་ལྟར་བྲལ་ལམ་ཟེར་ན། དབུ་མ་པས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་ངོས་ནས་རང་སྐྱ་ཐུབ་པར་མ་འགྲུབ་པར་བལྟ་བས་རྟག་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་ཞིང༌། རང་ངོས་ནས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མ་འགྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བྱེད་འཐད་པ་མི་འགལ་བར་འདོད་པས་མེད་མཐའམ་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཡིན། འདི་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའི་བློ་ངོ་མ་ཞིག་ཡིན་ལ། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལོག་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཀུན་གྱི་གཉེན་པོ་ཡང་ཡིན། དེ་འདྲའི་མ་རིག་པའི་བློ་དེ་སྤངས་པ་ན། མ་རིག་པའི་བློ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་སོགས་ཀྱང་སྤོང་ནུས་པ་ཡིན། དེ་སྤོང་ནུས་ན། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་མཚམས་ཆད་པར་བརྟེན། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་འགོག་ཐུབ་ཅིང༌། སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་ཐུབ་པ་ཡིན། དེ་འདྲའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་སེམས་ཁོ་ནས་མ་གཏོགས་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པས། སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་བསྒྱུར་རྒྱུ་གནད་ཆེ། དེར་བརྟེན་ངོས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ་ལ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་འཇུག་པའི་གལ་ཆེའི་སྔོན་འགྲོ་ལྟ་བུར་མཐོང་གི་ཡོད། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཡོང་བར་དང་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པར་བསླབ་དགོས་གསུངས་པས། དེའི་དོན་ནི་སྒོམ་སྒྲུབ་བྱས་ཏེ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པར་འཇུག་དགོས་གལ་སྐོར་རེད། ནང་གི་སེམས་རྒྱུད་འདུལ་བ་ལ། ཐོག་མར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་དང་ངག་དུལ་དགོས་པར་བརྟེན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཐོག་མར་གསུངས། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་གྱི་རིམ་པ་མང་པོ་ཞིག་གསུངས་ཡོད། འདི་དག་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མཐའ་གཉིས་སྤོངས་ཚུལ་སྐོར་གྱི་འགྲེལ་བཤད་ཡིན། ནུབ་ཕྱོགས་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་ནང་པ་གསར་པ་ཚོས་ཀྱང་མཐའ་གཉིས་སྤོངས་དགོས། འདིའི་མཐའ་གཅིག་ནི་མི་དམངས་བྱིངས་ཀྱི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་སམ་སྤྱི་ཚོགས་དང་རྦད་དེ་ཁ་བྲལ་ཏེ་སྡོད་པ་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་གོང་དང་འདྲ་བར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསྡད་དེ་མི་བྱིངས་དང་མཐུན་པའི་མི་ཚེ་བསྐྱལ་ན་ཡག་པ་ཡོད་པར་ངོས་ནས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། མཐའ་གཞན་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཚོ་བའི་ནང་རྦད་དེ་ཐིམ་དྲགས་ཏེ། དངུལ་གསོག་སྲུང་དང་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་དེ་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོས་མཐའ་འདི་གཉིས་སྤོངས་དགོས། ཁྱེད་ཚོས་སེམས་བཟང་པོ་དང་ཆོས་བྱེད་དགོས། དེ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱུན་དུ་བཟོད་སྲན་ཁོག་ཡངས་དང༌། བྱམས་བརྩེ་ཉམས་ལེན་བྱེད་དུས། མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁྱེད་ཀྱི་ས་ནས་ཁེ་ཕན་ལེན་རྒྱུ་གཙོ་འདོན་བྱེད་ངེས་རེད། དེ་འདྲའི་སྐབས་སུ་རང་གི་ནང་གི་བཟོད་སྲན་དང་བྱམས་བརྩེ་མ་ཉམས་པའི་ཐོག་ནས། ཁེ་ཕན་ལེན་རྒྱུ་གཙོ་འདོན་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོར་བཀག་འགོག་བྱེད་དགོས། འདི་ནི་ལག་ཏུ་ལེན་སྟངས་ཤིག་དང༌། ཁེ་ཕན་ལེན་མཁན་ཚོར་ཡང་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བ་བྱེད་པ་སོགས་གང་ལྟར་དུས་རྒྱུན་དུ་མཐའ་གཉིས་ལ་མ་ལྷུང་བ་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན་ཧ་ཅང་བཀྲེས་ལྟོགས་ཀྱིས་མནར་བ་དང་ཚོད་མེད་བཟའ་བ་སོགས་ལའང་དེ་བཞིན་རེད། དེར་བརྟེན་ངོས་ཀྱི་ཆོས་ངོ་མ་ནི་བྱམས་བརྩེ་ཡིན། རང་ཉིད་གསོན་པོར་གནས་རིང་བྱམས་བརྩེ་ཉམས་སུ་བླངས་ན། སློབ་སྦྱོང་ཡོད་རུང་མེད་རུང་དང༌། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་ཡིད་ཆེས་ཡོད་རུང་མེད་རུང༌། དཀོན་མཆོག་གམ་སངས་རྒྱས་དང༌། ཡང་ན་དེ་མིན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་པ་ཡོད་རུང་མེད་རུང༌། ཉིན་རེ་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་ནང་ཁྱེད་རང་མི་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་ངེས་རེད། ཀུན་སློང་འདི་འདྲ་ཞིག་འཁྱེར་ན། ཁྱེད་རང་ཆོས་པའམ། ཁྲིམས་རྩོད་པ། སྲིད་དོན་པ། འཛིན་སྐྱོང་པ། ལས་བཟོ་བ། འཕྲུལ་ལས་པ་སོགས་ག་རེ་ཡིན་རུང་ཁྱད་པར་མེད། ཁྱེད་རང་གི་ལས་ཀ་ག་རེ་ཡིན་རུང་མིན་རུང༌། རྩ་བའི་མི་བཟང་པོ་ཞིག་བྱུང་ན། འདི་ནི་ང་ཚོའི་ཉིན་རེ་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ནང་བེད་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།། ༼འདི་སྣང་གསལ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༡ ལོར་བཏོན་པའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་བྱང་ཨ་རིར་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གཟིགས་བསྐོར་གནང་བ་ཞེས་པའི་དེབ་ལས་ཕྲན་ཆུང་ཚེ་རིང་པས་བསྒྱུར་ཏེ་འདིར་བཀོད་པའོ།།༽